poniedziałek, 13 sierpnia 2012

Феликс Ильиных - Белый снег (wersja z filmu Статский советник)


W latach 90' w Rosji na rynku książkowym miały panować niewyszukane kryminały, w których  soczyście klęto i krwawo rżnięto. Taka ich treść sprawiła, że dla większości ludzi fakt ich czytania był raczej powodem do wstydu, no a coś przecież czytać było trzeba ... Wśród tych zawstydzonych czytelników była żona pewnego japonisty – Borisa Akunina, a tak naprawdę Grigorija Czchartiszwilego. Ten zaś postanowił napisać dla swej żony kryminał, którego czytania nie musiała by ukrywać. Tak przynajmniej mówi legenda o powstaniu postaci Erasta Fandorina. Mości Fandorin jest po trosze Jamesem Bondem, po trosze Sherlockiem Holmesem, ale przede wszystkim wierzącym w wartości patriotą i romantykiem. Innymi słowy dżentelmenem w starym dobrym stylu.
Posiada zatem wszystkie te cechy, które nie pozwalają mi go nie lubić.
Powieści z jego udziałem zdobyły szybko wielką popularność, co skłoniło rosyjskich filmowców do ekranizacji dzieł Akunina. Jedną z nich był Radca Stanu (ros: Статский советник), w którym Fandorin w tytułowym czynie* bada okoliczności zabójstwa generała Chrapowa.

Film stanowi świetny kawałek kina przygodowego, dlatego polecam go bez żadnego namysłu.
Krom tego, bierze weń udział dwóch moich ulubieńców. Pierwszy z nich to Nikita Michałkow, niegdyś wyśmienity reżyser, chociaż biorąc pod uwagę jego niedawnych Spalonych słońcem II (ros: Утомлённые солнцем 2), raczej dobrze że tym razem jedynie gra, a gra księcia Pożarskiego i swoją rolą nie sprawia żadnego zawodu. Znany również z twierdzenia, że wybór między McDonaldsem i Stalinem nie jest oczywisty ... i za to stwierdzenie nabrałem doń trochę dystansu.   

Drugim moim ulubieńcem jest niezmiennie odjazdowy Oleg Mieńszykow w niemniej odjazdowej roli tytułowej. Obaj panowie spotykali się na ekranie wielokroć, wystarczy wspomnieć Cyrulika syberyjskiego czy Spalonych słońcem.


Obu panów w jednym kadrze. 
Po lewej Mieńszyków, po prawej Michałkow.  
... Вот, Лёша, уже 10 лет вместе ...
 [Zdjęcie - co trudno ukryć - podwędziłem z ruskino.ru]
Film wieńczy scena w której Fandorin - po spełnieniu swego patriotycznego obowiązku - kroczy  przez Plac Czerwony, a w tle możemy usłyszeć uroczą piosenkę, której tekst chciałbym dzisiaj przedstawić. O autorze niestety wiele się nie dowiedziałem. Wiem natomiast, że funkcjonuje jej druga wersja, stąd w tytule posta zaznaczyłem, że to z filmu :)

*czynem nazywano w carskiej Rosji stopień w hierarchii urzędników i oficerów, określanej 
przez Tabelę Rang Piotra I. Stąd rosyjska nazwa urzędnika: чиновник.



Tekst i tłumaczenie:

Белый снег как белый плен,
Biały śnieg jak biała niewola,
Смерть как пес лежит у ног.
Śmierć jak pies leży u nóg.
Ты один на всей Земле,
Jesteś jeden na całej Ziemi,
Сам себе и враг, и бог.
Sam sobie i wrogiem, i Bogiem.


И куда теперь идти,
I dokąd teraz iść,
И кому теперь служить?
I komu teraz służyć?
От развилки два пути,
Od rozstai dwie drogi,
Справа – честь, а слева – жизнь.
Z prawa - honor, a z lewa - życie


Кровью сталь клинка согрета,
Krwią stal klingi ogrzana,
Господи, за что мне это.
Panie, za co to wszystko?
Все забрал, всего лишил,
Wszystko zabrałeś, wszystkiego pozbawiłeś
Душу вынул, боль вложил.
Duszę wyjąłeś a ból włożyłeś.


То ли плаха, то ли храм,
Czy to szafot, czy to chram.
То ли ангел, то ли бес.
Czy to anioł, czy to bies.
Если мир летит к чертям,
Jeśli świat ma się rozpaść,
Совесть самый тяжкий крест.
Sumienie jest najcięższym krzyżem.


Снег в глаза, свинец в висок,
Śnieg w oczy, ołów w skroń,
Доползти бы, дотерпеть.
Byle tylko dopełznąć, docierpieć.
Видно нет иных дорог,
Widać nie ma innych dróg,
Прямо долг и там же смерть
Na wprost powinność, tam też śmierć


В сердце ни тепла, ни света,
W sercu, ani ciepła, ani światła.
Господи, прости мне это,
Panie, wybacz mi to,
Все возьми, оставь навек
Wszystko weź, zostaw na wieki
Только этот белый снег.
Tylko ten biały śnieg.

Słowniczek:

боль - ból
взять|брать - wziąć|brać
видно - widać
висок - skroń
вложить|вкладывать - włożyć|wkładać
враг - wróg, nieprzyjaciel
вынуть|вынимать - wyjąć|wyjmować
господин - pan
долг - obowiązek; dług
доползти|доползать - dopełznąć|dopełzać
дотерпеть|дотерпливать - docierpieć|cierpieć (?), przecierpieć|cierpieć (?)
жизнь - życie
забрать|забирать - zabrać|zabierać
идти - iść
клинок - klinga, głownia
крест - krzyż
кровь - krew
лишить|лишать - pozbawić|pozbawiać
навек - na wieki, na zawsze
оставить|оставлять - zostawić|zostawiać
пёс - pies
плаха - szafot
полететь|лететь к чертям - zginąć|ginąć, zawalić|walić się, upaść|upadać (przen.)
простить|прощать - wybaczyć|wybaczać
прямо - prosto; wprost; bezpośrednio; dosłownie; bezwzględnie, ewidentnie; w sposób oczywisty
свет - światło
свинец - ołów
сердце - serce
слева - z prawej strony, na prawo
служить - służyć
совесть - sumienie
согреть|согревать  - zagrzać|zagrzewać; ogrzać|ogrzewać, nagrzać|nagrzewać; rozgrzać|rozgrzewać
справа - z prawej strony, na prawo
сталь - stal
тепло - ciepło
тяжкий - ciężki
храм - świątynia
честный - uczciwy
честь - honor, zaszczyt

Пока :) !

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz